راه راستی بررسی و نقد باورهای زرتشتیان و باستان ستایان
استاد آقایی:
«۸ـ۹ـ یک بام و دو هوای معمولِ جنابعالی در نوشته‌های سایت‌تان، گاهی بسیار رقت‌آور می‌شود. برای مثال، وقتی پای سفارش به خوردن ادرار شتر به میان می‌آید، مجدّانه وجه پزشکی و درمانی آن را یادآور شده و حتی تا حد ذکر فواید «پشکل پلو» هم پیش می‌روید یا حدیثی را که صراحتاً ادرار شتر را بهتر از شیر آن می‌داند، به هر نحو ممکن توجیه و تفسیر می‌کنید؛ اما، به وقت طعنه زدن بر دین زرتشت و زرتشتیان، یادتان نمی‌آید که ادرار گاو به خاطر آمونیاک زیاد، دقیقاً خاصیت میکروب‌کشی و ارزش طبی دارد! بر همین منوال، آنگاه که پای مواردی همچون «منع ازدواج با زن چشم آبی» یا «روا بودنِ کتک زدن زنان» یا «جواز تیمم بر فرج زن» و امثالهم در میان می‌آید، توجیهات درازدامن جنابعالی را باید سمعاً و طاعتاً قبول کرد؛ ولی در مواردی که مربوط به دین زرتشتی و زرتشتیان است، هیچ توضیح و توجیهی مقبول طبع باریک‌اندیش‌تان (بخوانید: لجوج‌تان) نمی‌افتد!»
استاد عزیز!
یک. اینکه گفتم: خوردن ادرار شتر وجه پزشکی دارد از متن حدیث گفتم و اینکه گفتم: استفاده از ادرار گاو از سوی زرتشتیان پیشین برای بهداشت و طبابت نبوده، آن نیز با استفاده از کتاب های خودشان بود.
احادیث را بار دیگر مرور کنید:
ـ شخصی از امام صادق(ع) پرسید: آیا کسی می تواند ادرار گاو را بخورد؟ فرمود: اگر برای درمان، به آن نیاز دارد، بخورد؛ همچنین ادرار شتر و گوسفند. (وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۴۱۱, ح ۴۰۰۸)
ـ سماعه می گوید: از امام صادق(ع) در مورد کسی که با نوشیدن ادرار شتر و گاو و گوسفند دردش درمان می شود, پرسیدم: آیا نوشیدن آن برای او حلال است؟ فرمود: بله, ایرادی ندارد. (وسائل الشیعه، ج ۲۵، ص ۱۱۵, ۳۱۳۶۸)
ـ در روایتی امام صادق(ع) برای درمان تنگی نفس سفارش به خوردن ادرار شتر کرد… (طبّ الأئمّه، ص ۱۰۳)
فتوای یکی از فقیهان معاصر در مورد حرام بودن خوردن ادرار شتر برای غیر درمان را نقل کردم.
اما استفاده از ادرار گاو به آن گستردگی ـ که بخشی را در همان پست آوردم ـ نه تنها جنبه ی ضدعفونی ندارد بلکه عفونت زاست.
به عنوان نمونه: روشن است که از مرده ی متلاشی، میکروب بیشتری به اطراف پراکنده می شود اما کسی که به مرده ی انسان یا سگی نزدیک می شده که هنوز پاره پاره نشده بود می بایست سی بار با ادرار گاو نر خود را می شست ولی اگر پاره پاره شده بود پانزده بار. (وندیداد، ج ۲، ص ۸۹۲، فرگرد ۸، شماره ۹۷ ـ ۹۸)اگر قضیه ی بهداشت مطرح بود، گذشته از آنکه هنگام نزدیک شدن به مرده ی متلاشی باید خود را بیشتر شستشو داد، نهایت دو سه بار شستشو بس بود نه پانزده و سی بار!
وارد کردن مخلوط ادرار گاو با خاکستر در رحم زنی که سقط جنین کرده، چه جایگاه بهداشتی دارد؟!
هاشم رضی که عمری را در ترجمه و مطالعه ی متون زرتشتی گذرانده تصریح می کند: ادرار گاو جنبه ی تقدس و تطهیر دارد اما تطهیر به هیچ وجه جنبه ی گندزدایی و ضدعفونی ندارد. (دانشنامه ایران باستان، ج ۴، ص ۱۹۱۳)
دو. انتقاد کردید که چرا توجیهات درازدامن تو را باید پذیرفت اما توجیهات زرتشتیان مورد پذیرشت نیست؟
این اعتراض ارزش علمی ندارد. مثل این می ماند که یکی از دو طرف دعوا به قاضی بگوید: چرا حرف او را پذیرفتی اما حرف مرا خیر؟! یا اینکه کسی گلایه کند: چرا دین تو مورد تأییدت است اما دین من نه.
بلکه سخن علمی آن است که با دلیل، نادرستی ادعای من را نشان دهید و با دلیل، درست بودن حرف طرف مقابلم. نه اینکه بگویید: چرا حرف تو درست باشد اما حرف آن یکی نادرست؟ به عبارت دیگر نباید به طور کلی بگویید: چون حرف تو درست است باید حرف او هم درست باشد.
استاد آقایی (در ادامه ی مطلب بالا):
«چنین است که از فرط توجه به جدال احسن و از شدت مطالعه عمیق در دین زرتشتی، درباره‌ی «پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک» می‌فرمایید: «این شعار به دلیل کلی بودن کارساز نیست و دینی که امروز به عنوان زرتشتی می‌شناسیم به درستی تبیین نکرده که چه پندار و گفتار و کرداری نیک است.» (!)»
استاد عزیز!
در پستی در این مورد توضیح دادم. جالب آنکه پس از نوشتن این مطلب، به سخنی از شهید مطهری نیز به همین مضمون برخوردم.
در آخرین شماره مجله ی فروهر (شماره ۴۷۰، مرداد و شهریور ۱۳۹۴) از قول انجمن موبدان تهران (بالاترین نهاد دین زرتشتی در ایران) آمده است که هرکس هرآنچه را به عقل خود نیک بداند همان، برای او نیک است. این یعنی در حال حاضر دین زرتشتی چیزی را به عنوان پندار و گفتار و کردار نیک معرفی نمی کند:
«بر پایه اساسنامه انجمن موبدان تهران، که چندین سال پیش به عنوان تنها نهاد دینی زرتشتیان ایران تأسیس شده … در سال ۱۳۸۶ طی یک نامه به تمام نهادها و انجمن های زرتشتی به روشنی بیان کرد که آنچه به عنوان “وجر” از سوی انجمن موبدان تهران اعلام می شود حکم دینی محسوب نشده و همانگونه که از ترجمه واژه “وجر” بر می آید تنها نظر یا گفته انجمن موبدان است و هر زرتشتی با تکیه بر اندیشه خود، راه درست را انتخاب می کند.»
آذر ۱۳۹۵
