زن در اسلام از نگاه زرینکوب

به قلم دکتر عبدالحسین زرین کوب
«… زن، بر خلاف مشهور، در قلمرو اسلامی وضعش اسارت آمیز به نظر نمی آمد. در بین زنان مسلمان کسانی بودند که در امور اجتماعی و حتی کارهای راجع به حکومت نیز از خود لیاقت نشان دادند، بعضی از آنها ملکه یا نایب السلطنه بودند. نام امثال ترکان خاتون، آبش خاتون، شجره الدرّ و امثال آن ها در تواریخ محلی مسلمین هست.
بعضی از زنان در امور اجتماعی نیز قابلیت و لیاقت نشان می دادند. سکینه دختر حسین بن علی(ع) مجالس ادبی و سیاسی داشت و اشعار گویندگان مختلف را می شنید و نقد می کرد. نفیسه دختر زید بن الحسن (ع) بر ولید بن عبدالملک اموی خروج (قیام) کرد و در مصر درگذشت. با این همه، علاقه به خانواده و امر تربیت، زن را پایبند خانه می داشت. اما این پایبندی اسارت و حقارت نبود.
در حقیقت، زن مسلمان از جهت امنیت ـ امنیت اقتصادی ـ مخصوصاً از زنان بسیاری از نواحی اروپا وضع بهتری داشت، زیرا می توانست در مال خود تصرف و دخالت کند و شوهر یا طلبکارانش حق نداشتند در دارایی او مداخله کنند.
به علاوه، تسهیلاتی که اسلام در امر ازدواج مقرر می داشت، زن را، هم از ورطه ی فحشاء دور نگه می داشت، هم از بی عفتی هایی که لازمه ی محدودیت های غیر طبیعی بود. بدین گونه، چند همسری (Polygamy) مسلمین، تا حدی یک مبارزه ی ضد فحشاء بود، و زن مسلمان نیز ـ مادام که از شوهر عدالت می دید ـ آن را به هیچ وجه یک نوع ظلم و خفت در حق خویش تلقی نمی کرد.
جامعه ای چنین که در آن نه زن مورد تعدی بود نه برده، و حتی اقلیت های دینی و مذهبی نیز از آسایش برخوردار بودند، برای نظم و عدالت خویش می بایست از یک قانون عالی بهره مند باشد، چنان که بود. این قانون عبارت بود از شریعت، و در اسلام نیز ـ مثل آیین موسی ـ دین و قانون یک چیز بود.»

منبع:
کارنامه اسلام، عبدالحسین زرینکوب، تهران، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۹۱، ص۱۳۷ – ۱۳۸
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب

کارنامه اسلام، ص ۱۳۷

کارنامه اسلام، ص ۱۳۸

درج: فروردین ۱۳۹۴