به قلم گوستاو لوبون (درگذشت: ۱۹۳۱م):
«کلمه ی “برده” که به گوش خوانندگان اروپائی ما می خورد فوراً آنها را به داستان امریکائیان سی سال پیش منتقل می سازد و در نظر آنان منظره ی یک مشت مردمان بدبختی مجسم می گردد که به زنجیرهای گران بسته و در زیر شلاق شکنجه می شوند و خوراک پستی به آنها می دهند و در تاریک ترین زندان ها زندانی هستند…
آنچه مسلم است برده نزد مسلمانان بدان صورت که در نزد نصارا بوده نیست، و وضعى که بردگان شرق در آن به سر مى برند به مراتب بهتر از وضعى است که نوکران و کلفت هاى اروپایى دارند. غلامان زر خرید در مشرق، جزء خانواده محسوب هستند و حتى مى توانند با دخترانِ آقایان و مالکین خود ازدواج کرده و در زمره ی دامادان او در آیند و همچنین مى توانند بزرگ ترین منصب ها را نائل گردند.
در مشرق، غلام بودن عار و ننگ نیست و بدان اندازه که در مغرب نوکر از ارباب خود فاصله دارد در آنجا غلام از مالکش دور نیست و ارتباطش زیادتر و با او نزدیک تر است.»
منبع: تمدن اسلام و عرب، ص ۴۶۴ ـ ۴۶۵.
تیر ۱۳۹۶
۶۹۰۰