پیشنهادات و انتقاداتی چند درباره کتاب راه راستی

به قلم حجت الاسلام غلامرضا نوادری
ضمن تشکر از توجه به نوشته های این حقیر مطالبی عرضه می شود که در صورت نادرستی باز هم این حُسن را دارد که شاید پس از این همین گفته ها از سوی دیگران مطرح شود. پس خوب است پیش از وقوع واقعه چاره ای برای آن بیندیشیم. به دلیل عجله از اشتباهات تایپی پیشاپیش پوزش می خواهم.

ص ۴۶
آیا گات ها به طور کامل به دست ما رسیده ؟
علاوه بر گفته های حضرتعالی این نکته نیز تذکر داده شود که همین گاتاهای کنونی نیز تحریف شده است و دقت در گفته های پورداوود نیز ما را به این حقیقت می رساند. برای نمونه وی درباره ششمین بند از سرود پایانی گاتاها گوید چند کلمه به این بند افزوده شده که به وزن آسیب رسانده و دیگر اینکه همین چند کلمه نیز خراب شده و معنی درستی از آن بر نمی آید(یادداشت های گاتاها،۱۳۸۱، ص ۳۷۴ ، انتشارات اساطیر) و نمونه های دیگری که در آن کتاب ذکر شده است.

ص ۵۱ 
علاوه بر پاسخ شما خوب است گفته شود ما اطلاع یقینی داریم از اینکه موبدان زرتشتی بیش از ده برابر گاتاها سرود و نیایش از زبان زرتشت جعل کردند و به خورد مردم دادند. که بهترین شاهد آن وندیداد است که از اول تا آخرش گفت و گوی زرتشت و اهورا مزداست و گفتند همه از خود زرتشت است. وقتی ایشان ده برابر گاتاها بر سخنان وی افزوده باشند چه دلیل دارد که از آن نکاسته باشند.
نکته دوم این است که سلسله سند انتساب گاتاها به زرتشت را همین موبدان تشکیل می دهند. همین موبدانی که جاعل و دروغ پرداز بودند. در این صورت سلسله سند ضعیف و گاتاها از حجیت ساقط است.
نکته سوم در ادامه نوشته اید که بنابر گواهی های تاریخی در سده های نخست اسلامی ایشان کتاب آسمانی نداشتند.
باید گفت که آنچه از روایات بر می آید این است که نابودی کتاب مجوس بلافاصله پس از کشتن پیامبرشان بود و پیش از عصر پیامبر نیز ایشان کتابی آسمانی در دست نداشتند.

ص ۷۱
در نقل سخن دکتر کوروش نیکنام باید این نکته تذکر داده شود که پرستیدن و پرستاری ربطی به هم ندارند. در حقیقت موبد نیکنام بدین وسیله خواسته بگوید که ایشان از آتش پرستاری می کنند نه اینکه آن را بپرستند. که دو اشکال دارد اولا مسلمانان ایشان را آتش پرست و عبده النیران خوانده اند و معلوم است منظورشان پرستاری نبوده است و دیگر اینکه نماز و نیایش به آتش جزو باورهای اصلی دین زرتشتی است. به دیگر سخن در دین زرتشتی هم پرستاری آتش است که نمی گذارند خاموش گردد و بخور و … بدان نثار می کنند و هم پرستش که بدان نماز می برند و از آن درخواست برآورده شدن حاجات می کنند. پس پرستاری و پرستش دو چیز است و موبد نیکنام خواسته بگوید که پرستیدن همان پرستاری است.

ص ۱۱۰
در تایید گفته شما در ایران باستان نیز بر اساس سه کتیبه از زمان داریوش در سالهای هجدهم و نوزدهم و بیست و سوم، زنان کارگری که در استخدام دولتی بودند اگر در زایمان پسر به دنیا می آوردند دو برابر به دنیا آوردن دختر پاداش دریافت می کردند.

ص ۱۵۴
آیا پادشاهان ایرانی رفتاری مشابه فتح ایران از سوی مسلمانان نداشتند؟
نکته ای در تایید نوشته شما این است که بر اساس تحریر بابلی ، عیلامی و آرامی کتیبه بیستون داریوش بیش از صد و ده هزار نفر را در شورش های آغاز سلطنت خود در نوزده نبرد می کُشد و این رقم به غیر از تعداد کشته های جنگ با گئوماته، سپاه ندینتبیره که داریوش همه را کشت و باقی در آب رودخانه غرق شدند (پی یر لوکوک، ۱۳۸۹، از صفحه ۲۲۲ به بعد)

ص ۲۲۸
در تایید گفته شما در کتیبه بیستون داریوش نیز آمده که وی زمینها رمه ها و بردگانی را که گئوماته از سپاهیان گرفته بود را به ایشان باز پس داد(پی یر لوکوک، ۱۳۸۹،ص ۲۲۳، بند ۱۴) علاوه براین در کتاب تاریخ امپراتوری هخامنشیان از بنگاه معاملاتی بزرگی به نام اِگیبی نام می برد که بر اساس کتیبه ای به جامانده در زمان داریوش به فروش برده اقدام می کردند (متاسفانه صفحات کتاب را یادداشت نکرده ام).

ص ۲۱۵
فردوسی چه دین ومذهبی داشت؟
درباره مذهب فردوسی در نرم افزار شاهنامه چند مقاله از مرحوم علی ابوالحسنی است که شاهکار است و پیشنهاد می کنم با استفاده از نوشته ای ایشان بازبینی گسترده ای در این بخش انجام دهید.

اما نکاتی که خوب است تذکر داده شود:
۱- درباره مذهب فردوسی بهترین دلیل سخنان بزرگان همعصر و پس از اوست (دکتر ریاحی در کتاب سرچشمه های فردوسی شناسی به تک تک سخنان بزرگان از عصر فردوسی تا چند سده بعد اشاره کرده است).

۲- بر اساس معتبر ترین نوشته ها از جمله چهار مقاله نظامی عروضی و حتی همین نوشته عطار که شما در کتاب آورده اید فردوسی را برای دفن به مقبره مسلمانان آوردند. پرسش این است که چرا یک زرتشتی را به گورستان مسلمانان آوردند. پس معلوم است که وی مسلمان بوده است. هر چند شیخی متعصب اجازه دفن را صادر نکرد اما وی را در باغ شخصی اش دفن کردند.
اگر فردوسی زرتشتی بود جنازه اش را همانند سایر زرتشتیان طعمه سگان و لاشه خوران می کردند. نه اینکه بخواهند او را دفن کنند و عجیب تر اینکه کسانی که او را زرتشتی می دانند بر سر قبر او می روند گویا فراموش کرده اند که زرتشتیان را دفن نمی کردند.

۳ـ نکته سوم اینکه به نظر نگارنده سخن علی شریعتی در تناقض با سخن رهبری است. زیرا وی گوید اگر آگاهی ما به وی نباشد تصور می شود او یک زرتشتی است اما رهبری گویند که اگر در شاهنامه چیزی خلاف مفاهیم اسلامی وجود داشت این قدر در جوامع اسلامی جا می افتاد؟ نکته دیگر اینکه در پاسخ به باستان ستایان سخنان دکتر شریعتی چه فایده ای دارد؟

ص ۲۱۹
در تایید گفته های ابوالفضل خطیبی، استاد محیط طباطبایی اگر نقل سخنان دیگران از زبان فردوسی به پای عقیده وی نوشته شود پس سخنان عرب ها نیز درباره ایرانیان را باید به پای وی نوشت و در این صورت فردوسی دچار تناقض گشته است.

ص ۲۲۰ 
هر بیتی که در نرم افزار شاهنامه نبود با اطمینان می توان گفت در شاهنامه نیست
این سخن درست نیست زیرا همین بیت عمر اسلام را آشکار کرد در نسخه ای که نزد اینجانب است موجود است و دیگر اینکه در نسخه های خالقی مطلق نیز این بیت ها در پاورقی ذکر شده است هر چند این ابیات را از فردوسی نمی دانم مگر اینکه منظور شما از شاهنامه، کتاب شاهنامه فعلی نباشد بلکه اشعار فردوسی باشد. البته توجه داشته باشید که نسخه چاپ مسکو چاپ دقیقی نیست چرا که همان محققین چاپ مسکو دوباره برای چاپ نسخه بهتری اقدام کردند که یکی دو جلد بیشتر از آن چاپ نشد و کار ادامه نیافت.

مهر ۱۳۹۶