خانه / احکام / احکام اسلامی / برده داری در اسلام / برنامه های اسلام برای آزادسازی بردگان / کتک و صدمه، زکات، کفاره، تملک ارحام، مکاتبه، جذام و کوری، خدمت…
برده داری

برنامه های اسلام برای آزادسازی بردگان / کتک و صدمه، زکات، کفاره، تملک ارحام، مکاتبه، جذام و کوری، خدمت…

به قلم مدیر سایت
گذشته از توصیه هاى فراوان رهبران دینى به آزاد کردن بردگان و عمل شخص آنها (امام علی با دسترنج خودش هزار برده را خریداری و آزاد کرد)، اسلام راه‏ هایى را اندیشیده است:

یک) کتک و صدمه: اگر کسى برده خود را کتک زند و آسیب برساند، بعنوان کفاره‌ی این گناه، باید او را آزاد کند. (این قانون اسلام را با آنچه در کشورهای غربی می گذشت مقایسه کنیم.)

دو) زکات: یکى از مصارف زکات آزادسازى بردگان است؛ چنانکه قرآن به آن تصریح کرده است: «انّما الصدقات للفقراء والمساکین و العاملین علیها و المؤلفه قلوبهم و فی الرقاب و…»

سه) استیلاد: اگر کنیزی از صاحب خود فرزندى بیاورد پس از وفات صاحبش، آن زن آزاد مى‏گردد.

چهار) سرایت: هرگاه چند نفر با شراکت صاحب برده ای شوند، اگر یکی از آنها سهم خود را آزاد کرد ـ به شرط توانگری ـ باید سهم شریکان خویش را نیز بخرد و او را به طور کامل آزاد سازد.

پنج) کفاره: کفاره ی بعضی گناهان، آزاد کردن برده است.

شش) تملّک ارحام: اگر کسى مالک یکی از خویشاوندان خود شود (با بیانى که در کتب فقهى آمده) آن بنده آزاد خواهد شد.

هفت) مکاتبه: هر اسیرى مى‏تواند با مالک خویش قرار دادى منعقد سازد مبنى بر آن که در برابر آنچه به تدریج مى‏پردازد خویشتن را آزاد گرداند. در این صورت اسیر اجازه دارد به کارى اشتغال ورزد تا از درآمدش سهام خود را پرداخت کند و به مسلمانان سفارش شده که با هدایاى مالى او را در این کار یارى دهند.

هشت) جذام وکورى: ابتلا به بیماریهایى چون جذام و کورى از اسباب آزادى محسوب مى‏شود.

نه) تدبیر: تدبیر آن است که مالک برده وصیت کند که پس از مرگ وى بنده‏اش آزاد گردد در صورت چنین وصیتى آزاد شدن برده حتمى و قهرى است.

ده) خدمت: چنانچه برده مؤمنى هفت سال مولاى خود را خدمت کند آزاد مى‏گردد. (البته شهید ثانى در شرح لمعه، حدیث در این مورد را بر استحباب حمل کرده است.)

همچنین ببینید

پاداش برده ای که به سگ غذا می داد

به قلم مدیر سایت امام حسین(ع) فرمود: غلامى را دیدم که از غذاى خود به …

۱۸ نظر

  1. من در منابع بسیاری مشاهده کردم که امامان بردگان را کتک میزدند ، به عنوان مثال در ماجرای عفک امام علی که به عایشه بدگمان بود برای اعتراف گرفتن از کنیزش به شدت او را کتک زد :
    طبری هم در تاریخ و هم تفسیرش زیر ایات برائت عایشه به این موضوع اشاره کرده ،ابن هشام و مغازی هم همینطور ..
    تاریخ طبری ج ۲ ص ۱۳ ، تفسیر طبری ج۹ ص ۲۷۹
    این قانون که با کتک زدن ، برده میتواند ادعای ازادی کند را باید با سند و‌مدرک از بزرگان اسلام اثبات کنید.
    با منابع ابکیتون سند نیارید که امام علی هزار برده ازاد کرد ، کل سرزمین حجاز هیچگاه چنین ثروتی را به چشم خود ندیده که کسی در ان بتواند هزار برده خریداری کند, راویان شما اصلا نمیدونسته ۱۰۰۰ چند نقطه داره یا قیمت یک برده چقدر گران بوده .

    • مدیر سایت

      آنچه در این نوشته آوردم مطابق با فتاوای علماست و علما با توجه به منابع معتبر فتوا می دهند

      • ایا علما معصوم هستند ؟
        یعنی ممکن نیست علما بنا بر صلاح دید خودشون ادعا هایی رومطرح کنند که بی اساسه؟
        شما اگر قصد روشنگری دارید اجازه بدید خودم فکر کنم و به نتیجه برسم (به شعور خواننده ها احترام بزارید)پس منبع معتبر معرفی کنید

        • مدیر سایت

          بعضی اختیارات به علما داده شده مثلا با توجه به نظریه ی ولایت فقیه، ممکنه فقیه صلاح بدونه که فلان حکم فعلا اجرا نشه یا فلان کار با اینکه در شرع نیامده ، باید انجام بشه
          اولی مثل جلوگیری از برده داری و سنگسار در این زمان و دومی مثل عدم عبور از چراغ قرمز در چهارراه
          ذکر منبع برای همه ی مواردی که در این نوشته آمده دشواره. یکی را مشخص کنید تا مدرکش را بگم

          • فکرنکنم شما منبعی رو خودتون مطالعه کرده باشید چون خودتون عنوان کردید بنا بر فتوای علما صحت این مطالب رو تایید میکنید
            موارد یک هفت و ده رو منابعش رو ذکر کنید
            مطالبی رو هم که شما عنوان کردید هیچ کدوم دال بر عدم خطا و اشتباه در علما نیست ،این مطالبی که شما گفتید جواب من نیست

            • مدیر سایت

              گفتم یک مورد را تعیین کنید اما شما سه مورد را گفتید که وقت زیاد از من میگیره. حدیث زیر، برای شماره ده است:
              عن أبی عبد الله ( علیه السلام ) قال : من کان مؤمنا فقد عتق بعد سبع سنین أعتقه صاحبه أم لم یعتقه (وسائل الشیعه، ج ۲۳ ص ۵۹)
              امام صادق(ع): هر برده ی مؤمن پس از هفت سال آزاد می شود خواه صاحبش او را آزاد کند یا نکند.

  2. ببخشید طبری ج ۲ ص ۱۱۳.
    ——————-
    علماء هم باید برای این قوانین عجیب غریب سند ارائه بدن که با هیچ کجای تاریخ و سنت اسلام سازگاری ندارند ، اگر اینطوره که هر کسی بی سند ادعا کنه من هم خیلی قوانی به زرتشتی نسبت میدم .
    —————–
    البته امروز نظام برده داری ور افتاده اما در دوران ساسانی و بر اساس مادگان هزار دادستان متوسط قیمت هر برده ۲۰۰۰ سکه نقره بوده که میتواند بیش از هزار و پانصد گوسفند یا صد ها شتر بوده ،بر اساس روایات زمانی که پیامبر قصد خرید سلمان فارسی را داشته زیر خاک یک تخم طلا (چهل اوقیه) پیدا کرده و با ان سلمان را بازخرید کرده ، به علاوه صاحبش شرط کرده برایش ۳۰۰ نخل بکارند (ابن هشام ج ۱ ص ۲۴۲)
    تو چه دانی که گذرگاه سخت چیست ؟ ان ازاد کردن برده است (البلد ۱۲ و ۱۳)
    ازاد کردن برده از هفت خان رستم هم سخت تر بوده حالا احکام قران که میگه در ازای فلان گناه یا ده فقیر را سیر کن یا بپوشان یا سه روز روزه بگیر و یا برده ای معادل قیمت ۲۰۰۰ درهم ازاد کن کدام احمق شرط سوم را میپذیرد؟

    • مدیر سایت

      عبارت طبری را نقل کنید

      برای دیدن احادیث به کتابهای فقه استدلالی مراجعه کنید. من فرصت ندارم روایتها را بیاورم و فضای اینجا نیز مناسب ورود به اینها نیست. یک مورد را تعیین کنید تا روایاتش را نقل کنم

      دیه انسان ده هزار سکه ی نقره یا هزار گوسفند بوده که تقریبا در آن زمان از نظر ارزش برابر بوده اند.بنابراین دو هزار سکه ی نقره برابر با دویست گوسفند بوده نه ۱۵۰۰ گوسفند. هرچند نمی دونم این اطلاعاتی که در مورد قیمت برده دادید چقدر درسته

      مسلما قیمت برده ها یکسان نبوده و شخص می تواند برده ی ارزان آزاد کنه

      • پیامبر بریره را پیش خواند و از او پرسش مرد
        علی برخواست و بریره را به سختی میزد و میگفت :
        با پیغمبر خدا راست بگوی ؟
        (تاریخ طبری ج ۳ برگ ۱۱۰۶ ،ترجمه پاینده)
        عربی نمیدانم و با منابع عربی هم سر و‌کار ندارم

        • مدیر سایت

          ما از قبل و بعد قضیه چیزی نمی دونیم و نمیدونیم ماجرا چی بوده و آیا این مطلب واقعا درسته یا نه

        • omid طبری سنی بوده و قرار نیست ما از حرفای سنی ها دفاع بکنیم.چند روز دیگه میری از منابع وهابی ها هم مطلب میاری و میگی بیایید دفاع بکنید از خودتون.عجب ادمی هستی تو

          • از نظر علما ما در علم تاریخ شیعه و سنی نداریم خواه حرف یک تاریخ نویس انگلیسی مسیحی از یک شیعه معتبر تر باشد ایشان هم که این مطلب را فرمودند باید بررسی اعتبار شود یعنی این مطلب را از کجا آورده؟ سلسله راویان را آورده یا نیاورده؟ آیا سلسله راویان معتبرند یا خیر؟به این معنی که آیا به راستگویی یا دروغ گویی مشهورند یا خیر؟ من هم از هوا خیلی چیز ها میتوانم بنویسم و حتا بگویم نقل طبری را بررسی کرده میگویم

  3. استاد غیاث ابادی در سایتش از مادگان هزار دادستان سند اورده که قیمت هر برده ۲۰۰۰درهم یا سکه نقره بوده !
    http://ghiasabadi.com/slavery.html
    این قیمت به نظر میرسه که درست باشه چون ابن هشام در جریان خرید سلمان توسط پیامبر گفته که صاحبش ۱۶۰۰ سکه درهم(یا همان سکه نقره) و کاشت سیصد نخل را از پیامبر خواسته !
    امیرحسین خنجی در کتاب « سلمان فارسی ایرانی نژاد یا کشیش سریانی» (ص۱۶) در بیان نظریه اول توضیح داده که ۱۶۰۰ درهم( یا سکه نقره) برابر با ۸۰۰ گوسفند بوده و در ان زمان مبلغ کلانی بوده !
    به نظر میرسه شما نرخ سکه نقره رو‌در مقیاس با قیمت گوسفند ها به روز محاسبه کردید نه به نرخ دوران ساسانی !
    هر چند به فرض محال اگر ارزش برده ای برابر با ۲۰۰ گوسفند باشه(گوسفندی ۴۰۰ هزار تومان) باز ارزشش حداقل ۸۰ میلیون میشه که نه خودش توان خرید خودش رو‌داره و نه کسی توان ازاد کردنش چون قران راه های خیلی ارزان تری مثل سیر کردن شکم ۱۰ فقیر رو هم پیشنهاد داده .

    • مدیر سایت

      بهرحال اینکه قیمت یک گوسفند چند درهم بوده نیازمند کار کارشناسی بیشتره. اصلا درهمها در جاها و زمانهای مختلف، ارزش متفاوت داشته مثل امروز همه ی پولها یکسان نبوده

  4. ابن هشام البته گفته صاحب سلمان ۴۰ اوقیه طلا میخواسته و دکتر خنجی معادل انرا ۱۶۰۰ درهم میدانسته چون در دوران ساسانی یا ظهور اسلام هر اوقیه طلا برابر با ۴۰ درهم بوده !
    ۴۰ اوقیه برابر با ۳۰۰ مثقال است برابر با یک و‌نیم کیلو‌طلا که وزن ان تخم طلا بوده !
    هر کیلو طلا اگر ۱۱۴ میلیون باشه یک و نیم ان ۱۸۰ میلیون تومان است که با ان ۳۰۰ نخل حداقل ۲۰۰ میلیون هزینه برداشته !

    انصافا باید بپذیرید که اسلام برای ازاد سازی بردگان برنامه مناسبی نداشته! واقعا نمیشه تصور کرد که قران برای ادای کفاره سه شرط بگذاره که دو مورد ان بسیار اسان و‌ارزان و‌یک مورد ان تا این حد دشوار باشه !
    مثل اینه که بهتون بگن یا یه شکلات بهم بده یا ده میلیون پول بیار !

    • مدیر سایت

      از میان برنامه های متعدد اسلام برای آزادسازی بردگان شما چسبیدی به یک مورد که در جایی مثل کفاره ی روزه که غذا دادن به شصت فقیر ارزانتر از آزاد کردن برده در میاد و بعد نتیجه می گیرید که اسلام توجهی به آزادسازی برده نداشته . در همین مورد هم گفته نشده برده ی گرانقیمت آزاد بشه شخص می تونه برده ای ارزان و حتی مریض را پیدا کنه و آزادش کنه در ضمن غذا و پوشاک در آن زمان به ارزانی امروز نبوده

  5. قیمت گذار صاحب برده است ، او میتواند بیشترین قیمت را روی برده خود بگذارد و هیچ نرخ مصوبی هم در کار نیست ، برده مریض تحت سرپرستی صاحبش است ، او تنها زمانی او را به قیمت پایینی میفروشد که او واقعا در شرایط جسمی نامطلوبی باشد، حالا ازاد کردن این برده مریض تنها موجب بی سرپرست شدن او میشود ،یا انطور که در شرط هشتم اشاره کردید ازادی برده کور یا جذامی تنها موجب خارج شدن او از کفالت صاحبش میشود .
    شما چه افتخار در این میبینید که یک برده کور یا بیمار را از خانه بیرون کنند و بعد شما اسمشو ازادی بگذارید ؟

    • مدیر سایت

      همیشه برده ی کور و مریض ارزان نیست. چه بسا برده ای لاغر اندام باشه و صاحب برده واقعا اگر فروشنده باشه مثل کالاهای دیگه نمی تونه هرقیمتی که دوست داشت روی برده بذاره

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

*

code