خانه / احکام / احکام زرتشتی / برده داری در زرتشتی / برده داری میان زرتشتیان پیش از اسلام به استناد «ماتیکان هزار داتستان»

برده داری میان زرتشتیان پیش از اسلام به استناد «ماتیکان هزار داتستان»

به قلم مدیر سایت
برخی می پندارند قبل از اسلام در ایران برده داری نبوده و برده داری ارمغان اسلام برای ایران است. اما بخشی از کتاب «ماتیکان هزار داتستان» که در عصر ساسانیان به نگارش در آمده و در آن احکام شرعی زرتشتیان گرد آمده است، به احکام بردگی اختصاص دارد.
این کتاب به همت موبد رستم شهزادی به فارسی برگردانده شده و با عنوان «قانون مدنی زرتشتیان در زمان ساسانیان» به چاپ رسیده است. احکام بردگان را از صفحه ی ۶۵ تا ۶۷ می خوانیم. به برخی از این احکام توجه کنیم:
–    «بندگان کسانی شمرده می شوند که توسط رعایای شاهنشاهی در جنگ به اسارت در آمده باشند.»
–    «همان گونه که در هر ده روز یک روز غلام آزادی دارد، دهمین فرزند کنیز نیز از قید بندگی آزاد است.»
–    «اشخاص آزاد و بنده هردو ممکن است خادم معبد گردند ولی بنده نمی تواند مانند آزاده قبول هدایا و تحف زوار کند.»
–    «هرگاه بنده اکدینی (کافری) به همراهی آقای خود به دین مزدیسنی در آیند بنده در خدمت آقای خود باقی خواهد ماند.»
–    «بنده ای که به عنوان کارگر به دیگری کرایه داده شود، کارفرما باید مزد او را به مالک بنده بدهد.»
–    «بندگان می توانند با اجازه ی آقای خود آزادی خود را با پول خریداری نموده یا دیگری را حاضر نمایند قیمت آنان را به مالک پرداخته آزاد نمایند.»
در صفحه ۱۰۱ نیز حکمی در مورد بردگان آمده است:
–    «اگر کسی دو عدد از غلام بچگان خود را به قیمت دویست درهم به دیگری بخشد، در هنگام تسلیم نمی تواند به عذر این که غلامان بزرگ شده اند قیمت آنان را طبق سند نپذیرد بلکه باید غلامان را تسلیم کند.»

شناسنامه کتاب: قانون مدنی زرتشتیان در زمان ساسانیان، گردآورنده و برگردان: رستم شهزادی (درگذشت: ۱۳۷۸)، تهران، انتشارات فروهر، چاپ دوم، ۱۳۸۶

ماتیکان هزار داتستانصفحه ۶۵

ماتیکان هزار داتستانصفحه ۶۶

ماتیکان هزار داتستانصفحه ۶۷

ماتیکان هزار داتستانشناسنامه کتاب

تدوین: بهمن ۱۳۹۲

همچنین ببینید

علت فراموشی هخامنشیان در حافظه تاریخی ایرانیان

به قلم مرتضی رمضان پور یکی از سلسله هایی که در منابع ادبی بعد از …

۱۷ نظر

  1. برده داری بعد از اسلام صد ها برابر بیشتر از قبل از اسلام بوده.نمودش اینه که در زمان پارت ها،برده داری رواج داشته ولی گسترش برده داری بدلیل زرتشتی مذهب بودن مناطق بسیاری ممنوع شد.در حالی که اسلام حتی در مسیر برده داری هم برای اینکه اعراب راضی بشن پیش رفته…

  2. و خیلی هم جالبه که همه ساسانیان رو نماد زرتشتیت می دونن!اگر مذهب زرتشتیت در زمان ساسانیان درست رعایت می شد،قبل از اسلام این همه از موبدان زرتشتی بر علیه موبدان حکومتی مخالفت نمی کردن…

  3. مدیر محترم،چرا اون کامنتو حذف کردی؟غیر از این بود که میتونست خیلی از سوالات شما رو جواب بده؟

  4. نه همون پیام طولانیه بود!(و بخاطر اون پیام توهین آمیز هم معذرت می خوام)

  5. در زمان پارتها و اشکانیان اطلاع زیادی و دقیقی از مذهب مردم ایران در دست نیست،ولی گویا این سلسله میتراییست بودن نه زرتشتی،از طریقه ی متفاوت خاکسپاری انها با زرتشتیها میشه حدس زد که میتراییست بودن،پس برده داری اگر در زمان اونها نبوده یا کم بوده ربطی به زرتشتیها نداشته

  6. آقای فاطمی کامنت اول گفتن که زمان پارتها چون عده ای زرتشتی بودن برده داری رواج نداشته،من هم در جواب این دوستمون کامنت گذاشتم که اشکانیان میتراییست اگر برده داری نمیکردن امتیازی برای زرتشتیان به حساب نمیاد 

  7. توهرکتابی خوندی کتاب رو بده تا اتیشش بزنم…….درزمان کوروش کبیر برده داری برداشته میشه…..
    دیگه ازاین چیزانزارین لطفا نزارین

  8. جناب استاد بنده حاضر هستم همین قوانین متعلق به ۱۴۰۰ سال پیش که یقینا مخالف تعالیم زردشت بوده و اساسا ترجمه برده و غلام هم از کلمه انشهریک اشتباه هست رو با قوانین اسلامی مقایسه کنید . مثلا افتخار شما اینه که در قوانین اسلامی و سفارشات پیامبر آمده که برده ای که اسلام آورد رو آزاد کنند خوب در اینجا سه قرن قبل از اسلام این قوانین وجود داشته . در ایران قدیم حقوق ایرانیان با غیر ایرانیان در سرزمین ایران متفاوت بوده این موضوع حتی در قوانین مدرن حقوقی امروز هم پذیرفته شده است . اگر منظور شما طعنه به کسانی است که مدعی اند اسلام با برده داری مخالفت نکرد متاسفانه قیاس شما مع الفارق است چرا که در اینجا حقوقدان های بشر و غیر معصوم ساسانی رو دارید با پیامبر متصل به وحی الهی مقایسه می کنید . صحبت منتقدان این است چراپیامبر اسلام اساسا برده داری را ملغی نکرد ؟ اگر پیامبری که مردم از او تبعیت داشته و متصل به فرمان خدا بوده در لغوبرده داری معذوریت داشته چه طور از ایرانیان و دیگر ملل توقع دارید که می بایست برده داری را لغو میکرده اند . لذا : ۱- این قوانین به مراتب از قوانین اسلامی در حقوق بردگان قویتر و انسانی تر هستند ۲- این قوانین توسط پیامبر زرتشت توشیح نشده و اصلا ماتیکان کتاب دینی نیست و کتابی حقوقی است کما اینکه بسیاری از قوانین عرفی جمهوری اسلامی مورد تایید بعضی علما نیست ۳- مقایسه پیامبر معصوم با حقوقدان های زردشای قیاس مع الفارغ است و توقع یک انسان بی طرف از پیامبری که مدعی وحی الهی است لغو کامل برده داری است

    • مدیر سایت

      بارها گفته ام و بار دگر می گویم: ولایت فقیه در اسلام پیش بینی شده و ولی فقیه از اجرای احکامی که در حال حاضر به صلاح نیست، جلوگیری میکنه

      • من در مورد امروز صحبت نکردم که هر عقل سلیم و وجدان اگاهی خودش قضاوت خواهد کرد که مثلا احکام زردشتی امروز انجمن موبدان چه نسبتی با احکام ولی فقیه دارند صحبت من مقایسه دو متن و قوانین دو کتاب در زمان خودشان یعنی حدود ۱۴۰۰ سال پیش اسلام و حدود ۱۶۰۰ سال پیش در زمان نوشتن کتاب ماتیکان بوده این چه ربطی به ولایت فقیه دارد ولایت فقیه در غیبت امام و نبود پیامبر است . من گفتم شما انتظار دارید دو قرن قبل از امدن اسلام ، ایرانیان در قوانین عرفی خودشان هم برده داری را لغو کرده باشند ؟ جناب استاد برده داری را در غرب هم تنها ۲ قرن است که لغو کرده اند . سوال ما از شما این است چرا پیامبراسلام برده داری را لغو نکرد و اصلا اگر کسی از اسلام امروز تا ۱۴۰۰ سال پیش ایراد گرفت که قویا برده داری را تاییید کرده است جوابش این است که آی مردم ایرانی ها هم ۱۶۰۰ سال پیش برده داری میکردند ؟!!!! عجب منطقی که پیامبر معصوم را با جمعی از وکلای ساسانی ان هم در یک کتاب غیر دینی مقایسه میکند !!!!

        • مدیر سایت

          در این نوشته، بردگی در زمان تدوین ماتیکان را تقبیح نکردم. بحث از این نکردم که قوانین زرتشتیشان در زمان خودشان ایراد داشته یا نداشته.
          بلکه هدفم را در ابتدای نوشته، نوشتم که: برده داری در ایران، ارمغان اسلام نبوده و پیش از آن نیز برده داری در ایران بوده است.

    • با سلام؛ و اما بعد:
      آنجا که گفت:
      « و اساسا ترجمه برده و غلام هم از کلمه انشهریک اشتباه هست »
      این بنده خدا اگر به خودش زحمت میداد و بند هفتم را بار دیگر میخواند که در آن درباره فروش بندگان به اکدینان سخن گفته شده بود شاید نمیگفت اشتباه است بلکه میگفت کاملا غلط و منظور گاو و گوسفند است [چون می دید دیگر جای ابهام نیست و باید یک طوری تقلب های خود را به خورد خواننده بدهد] !!! آنوقت وقتی بند هشت را می دید که درباره بهدین شدن است چه ؟ موجودی که هم میتوان وی را خرید و فروش کرد و هم میتوان وی را به آیین زرتشت درآورند، این چیزی جز یک برده بدبخت بوده است که اسیر زرتشتیان ادرار گاو خور شده بود؟.

      • استفاده از ادرار گاو در زمان خودش یه دانش بوده ههمین الان هم یه جستجو تو گوگل کنی تعداد زیادی مقاله علمی در این خصوص می بینی.بهتر نیست تعصب رو کنار بگذاریم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

*

code