خانه / ایران / اسلام و ایران / اسلام منجی ایران / زن در زمان ساسانیان شیء به حساب می آمد نه شخص

زن در زمان ساسانیان شیء به حساب می آمد نه شخص

به قلم کریستیان بارتولومه Christian Bartholomae
«در امپراتوری ساسانی، بنا بر قوانین متداول از قدیم، زن شخصیت حقوقی نداشت یعنی زن شخص فرض نمی شد بلکه شیء پنداشته می گردید. به عبارت دیگر وی شخصی که صاحب حقی باشد به شمار نمی رفت، بلکه چیزی که می توانست از آن ِ کسی، حق کسی شناخته شود، به شمار می رفت.
به طور خلاصه زن دارای حقوقی نبود. وی از هر لحاظ در تحت سرپرستی و قیمومیت رئیس خانوار که «کتک ختای» (کدخدای) نامیده می شد، قرار داشت. این رئیس خانوار ممکن بود که پدر یا شوهر و یا در صورت مرگ آنها جانشین آنها باشد.
اختیارات این قیم یا رئیس خانوار، کمتر محدودیتی داشت. تمام هدایایی که احیانا به زن یا به کودکان داده می شد، و یا آنچه که آنها بر اثر کار و غیر آن تحصیل می کردند، عینا مانند درآمدهای اکتسابی بردگان، همه متعلق به این رئیس خانوار بود».

منبع: زن در حقوق ساسانی ص ۴۰

زن در حقوق ساسانی ص 40

زن در حقوق ساسانی ص ۴۰

شناسنامه زن در حقوق ساسانی

شناسنامه زن در حقوق ساسانی

آبان ۱۳۹۶

۱۷۵۰

همچنین ببینید

بی اختیاری زن در انتخاب همسر / برابری زن و گاو در پیمان بستن بر آنها

به قلم سید محمد ناطقی به رغم سروصداهای بسیار در مورد آزادی و کرامت زن …

۱۷ نظر

  1. در عصر ساسانیان زنانی همچون پوراندخت و پس از او، خواهرش آذرمیدخت به پادشاهی می‌رسند.

    آرتور کریستین سن در کتاب ایران در زمان ساسانیان صفحه ۳۲۸ میگوید :
    پیش از آنکه اعراب مسلمان، ایران را فتح کنند محققا زنان ایران در شرف تحصیل حقوق و استقلال خود بوده‏اند
    و رفتار مردان با زنان همراه با نزاکت بود . در بسیاری از مسائل حقوقی زنان از مردان آگاهی بیشتری داشتند
    و داوری میکردند ولی با سلطه اسلام بر ایران ، مسلمین تمامی حقوقی را که زنان برای خود
    حفظ کرده بودند را با خشونت از میان بردند .

    ایرانیان از لواط بی اطلاع بودند ، قناعت و صبر آنان در برابر لذات طعام قابل ستایش هست.
    آمیانوس مارسلینوس مورخ رومی کتاب ۲۳ بند ۶
    آرتور کریستین سن : ایران در زمان ساسانیان ص ۳۶۶

    ارتباط اعراب با ایرانیان از موجبات رواج حجاب و لواط در این سرزمین بود .
    ویل دورانت : تاریخ تمدن ، جلد ۱۱ ص ۱۱۲

  2. غربیها به سختی می توانند بپذیرند در زمانیکه تا ۳۰۰ سال پیش دنیای مسیحیت و یهودیت حتی حق عبادت کردن برای زن قایل نبوده است و مطابق قول دین یهود زن موجود شیطانی و خلق شده از دنده چپ مرد بوده است دین زرتشتی و اسلام قوانین مترقی تری برای زن داشته اند .
    این نکته هم قابل توجه است که کتاب زن در حقوق ساسانی اساسا کتاب تالیف شده بارتلمه نبوده و حاصل چند سخنرانی وی است .
    به اهمین دلیل است که بارتلمه به صراحت از نقص مدارک برای تحقیقاتش سخن گفته و تمام دعاوی غلط خود را بر اساس کتاب ماتیکان مدعی شده است .
    ولی در همین کتاب اعتراف کرده که
    زنان ساسانی حق تحصیل داشته اند چگونه یک شی حق تحصیل دارد ؟
    زنان ساسانی حق ارث داشته اند چگونه به یک شی ارث میرسد ؟

    شکی نیست که از بدو تاریخ تا همین امروز تمام نظام های اجتماعی و حقوقی بشری و خصوصا احکام دینی مبتنی بر مردسالاری بوده فلذا احکام زرتشتی دوره ساسانی همانند احکام دینی اسلام و یهود و مسیحیت برای زنان حقوق کمتری نسبت به مردان قایل بوده اند ولی در گاتها همیشه مرد وزن با هم خطاب شده اند و هیچکس نمی تواند عبارتی مبتنی بر نابرابری بین زن و مرد در گاتها بیابد .

    اگر منصف باشیم برای مقایسه ادیان در زمینه حقوق زن می توانیم قوانین امروزین دین زرتشتی را با سایر ادیان مقایسه کنیم تا مشخص شود زن در کدام دین موجودی درجه دوم و طفیلی مرد است .

  3. ببخشید؛ولی برای سایتتون متاسفم شما ایرانی نیستید.من خودم زرتشتی نیستم اما میدونم یکی از بهترین دین هاست.یک تجدید نظر در اندیشه هاتون بکنید.

  4. سلام
    بنده کل این کتاب مطالعه کردم ، شما فقط یک قسمت از کتاب را قیچی میکنید و ان جمله رو به کل امپراطوری ۲۰۰۰ ساله ساسانی تعمیم میدید ? یعنی در تمام دوران امپراطوری ساسانی زن حق قانونی نداشت و فقط یک شئ بود و اسلام به زنان شخصیت حقوقی داد ?
    پس چگونه “گردیه” که به زعم شما یک شی بوده به فرمانروای و و سپه سالاری ملک ری میرسد ?
    روشن است که در تمام عصر ساسانی حقوق و شخصیت زن یکنواخت نبوده و بارتلمه هم چنین ادعایی نکرده است .
    خود بارتلمه در برگ پایانی همین کتاب میگوید” زنان در عصر ساسانی جدأ در حال پیمایش مسیر استقلال و تعالی خود بودند و بخش عمده ای از این راه را پیموده بودند که پیروزی اعراب مسلمان دوباره تمام موفقیت های زنان را به طریق زوال و تباهی برد” (بارتلمه ، زن در حقوق ساسانی برگ۶۷)
    در این کتاب مطالبی در مورد پیشرفت حقوقی زنان امده که به مرور به زنان حق وکالت و عقد قرارداد میداد ، نمیتوان فقط یک برگ یک کتاب را خواند و کل کتاب را بر سر یک سلسله پادشاهی کوبید .

    • با سلام ؛ این گفته بارتلمه مبنی بر شی ء بحساب آمدن زن یک تمثیل است ، بر سر تمثیل که بحث نمیکنند .
      ماجرای گردیه که در شاهنامه آمده است ، ماجرای یک زن نیست که بطور طبیعی شده باشد فرمانده سپاه ، کلا ماجرای متفاوتی است .
      برای زن در شاهنامه :
      https://3danet.ir/%D8%B2%D9%86-%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/
      از فردوسی با عنوان یک شیعه ، بعید است که عبارات زن ستیزانه زرتشتیان را بیان کند اما با این همه حال ، برخی بیت ها است که الحاقی هم نیستند و محتوای نه چندان خوشایند نسبت به زن دارند که آقای مطلق در برابر این ابیات ، ابیات دیگری را آورده است که نگاهی مغایر دارند ، با این همه حال نمیتوان با قطعیت گفت وضعیت زن در شاهنامه – بطور عامیانه – صد درصد گل و بلبل است .
      برای اینکه زن شخصیت حقوقی نداشت و … ، پروفسور کریستین سن در کتاب ایران در زمان ساسانیان پس از نقل نظر بارتلمه آنرا کاملا رد نمیکند ولی کاملا هم تأیید نمیکند و بیان میکند که زن حقوق مسلمی داشته است [ اما پروفسور هم حقوق زن را با مرد ابدا برابر نمیداند در زمان ساسانیان ] ، چنانچه بنظر من معتبر ترین گفته در این باره و در بین مستشرقین ، گفته پروفسور کریستین سن است . در تأیید گفته های بارتلمه [ تا همان حدی که پروفسور کریستین سن نیز تأیید میکند ] در منابع زرتشتی سند کم نیست ، چه در کتبی هماننده مینوی خرد و بندهش و … برای پست بودن مقام زن نسبت به مرد و یکسان پنداری آن بعضا با برده نیز سند است ، چنانچه بردگان نیز دارای حقوقی بودند ، اما چه حقوقی ؟ بنابراین این گفته کریستین سن که دارای حقوق مسلمی بوده است را اگر کنار منابع زرتشتیان بگذاریم می بینیم که این حقوق مسلم اگرچه وجود داشته اما بعضا تا رده حقوق مسلم یک برده پایین می آمده است ولی شاید بتوان گفت هیچ گاه زن در زمان ساسانیان شخصیتی فاقد هیچ گونه حقوقی نبوده است .
      درباره آخرین گفته های بارتلمه در کتابش :
      اینکه بارتلمه گفته است زن داشته راه استقلال را می پیموده است باید گفت که زن در پس از فتح ایران این راه استقلال را پیمود ، چنانچه در زمان الآن و حتی پهلوی و … ، سندی ندیدم که نشان دهد زرتشتیان هنوز به زن همان نگاه موجود اهریمنی را دارند که بندهش و وندیداد داشتند [ و به طبع زرتشتیان ساسانی ] . بنابراین این گفته بارتلمه از این جهت غلط میشود که منابع زرتشتی به پایین و بلکم پست بودن زن در نزد زرتشتیان اشاره میکنند و پس از فتح ایران است که آنهم بعد از چند قرن کم کم رسم و رسومات خرافی زرتشتیان هماننده ازدواج با محارم تا حدی کنار گذاشته میشود . اصولا سندی نیست که بعنوان مثال نشان دهد احکام سخت مربوط به زن دشتان و … در اواخر ساسانیان کمرنگ تر شده باشد تا گفته بارتلمه درست در بیاید .
      آقای فاطمی پیشتر هم گفته اند ، نقل قولهای مستشرقین را در تأیید حرفهای خود می آورند و در برخی اوقات هم هماننده نبود زرتشت تنها برای بیان دیدگاه مختلف بیان کرده اند ، هدف بررسی جامع و کامل بارتلمه و نظراتش نیست که خود کتابی جدا می طلبد و نه یک پست سایت .
      کتبی همچون وندیداد و بندهش که دیدگاه زرتشتیان را راجع به زن بیان میکنند ، میتواند نشان دهنده دیدگاه به زن در کل زمان ساسانیان باشد ، چه آنکه برخی زمان نوشتن وندیداد را به اواخر اشکانیان میرسانند .

    • امرپاطوری ۲۰۰۰ ساله یا ۲۰۰ ساله؟

  5. من یک مسلمان شیعه معتقدم که تاحالا در انجام فرائض دینی کوتاهی نکردم و با تمام وجود عاشق پیامبراکرم محمد مصطفی صل الله علیه وآله وسلم هستم.شما با این سایت مزخرفتان دقیقا در مسیر دشمنان جمهوری اسلامی ایران(صهیونیسم و وهابیت و…) قرار دارید. شما با تحریف و دروغ و حماقت در حال کشت تخم نفاق و جدایی هستید. نفرت پراکنی و یک طرفه به قاضی رفتن شما هیچ ثمری نداره. خیلی از این باورهایی که شما داداردودور میکنید پیرهن عثمان میکنید مدت هاست از بین رفته وبیان اونها لزومی نداره به قول امام خمینی رحمه الله علیه:یا شما مزدور دشمن هستید یا احمق.

  6. در دوره های مختلف تاریخ ایران پیش از اسلام مسلما یکسان نبوده است. اما در دوره پهلوی حقوق زنان پیشرفته و رو به رشد بوده است.

    • مدیر سایت

      عصر پهلوی نسبت به دوره های قبل بهتر شده بود و حتی روحانیون، تندرویهایی داشتن که بعد از انقلاب اسلامی همان روش پهلوی را ادامه دادن مثل رای دادن زنها

      • البته اینها تاثیرات مشروطه بود نه پهلوی، که متاسفانه به لطف پهلوی ها به نابودی رفت
        محمد رضا که زن را ناقص العقل می دانست
        رای دادن زنها هم که به دستور مرحوم کندی انجام شد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

*

code