دلیل پادشاهی پوراندخت و آزرمیدخت به روایت گیرشمن

به قلم مرتضی رمضان پور

زن طبق اسناد در ایران باستان و علی الخصوص دوران ساسانی نوعی کالا بوده و بر آن اصل مالکیت و انحصار مترتب بوده است. حال باستانگرایان برای سرپوش گذاشتن بر این واقعیت و برای مترقی نشان دادن عصر ساسانی، به پادشاهی پوران دخت و آزرمی دخت استناد می کنند. در حالی که دلیل پادشاهی این دو، جایگاه ویژه زنان نبوده بلکه کمبود مرد در خاندان سلطنتی بوده است.

در این زمینه رومن گیرشمن تاریخدان و باستان شناس معروف می نویسد:

کشور به علت جنگها، مالیات و ظلم و ستم، خرد شده، در امواج رقابتها و هوسها غرقه گردیده بود. شاهزادگان فقط ملعبه ای در دست دسته ها بودند،تاج بر سر می گذاشتند تا چند ماه بعد کشته شوند.
چون مرد کم آمد، زنان را بر تخت نشاندند چنانکه دو دختر خسرو، بوران و آزرمیدخت به سلطنت رسیدند. فرماندهان بزرگ قشون نیز به اتکا ٕ سربازان خود یا همراهی بوزنطیان، در صدد تصرف تاج و تخت بودند،

خلاصه اعضای خاندان ساسانی که تقریبا همه آنان از بین رفتند، چندان نادر بودندکه در سال ۶۳۲ برای نصب شاهی جدید، ناگزیر شدند شاهزاده ای را در استخر که بدانجا پناه برده بود پیدا کنند.او را از نهانگاه در آوردندو در همان شهر تاجگذاری کردند.

منبع: ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه محمد معین، ص۳۶۹ و ۳۷۰