پراکندگی دیدگاه ها در مورد محل تولد زرتشت!

به قلم مدیر سایت

زرتشت از جهات مختلف در ابهام است. گذشته از زمان تولد، از مکان تولد و موطن اصلی او اطلاع نداریم. برای همین است که شاهد دیدگاه های بسیار متفاوت هستیم.

نظریه های گوناگون در مورد محل تولد و موطن اصلی او را از نظر می گذرانیم تا ابهام ها در مورد شخصیت وی، بیشتر معلوم شود.

روشن است که برخی از این نظریات با یکدیگر منافات ندارند؛ مثل آذربایجان و ارومیه.

خوارزم،[۱]

آذربایجان،[۲]

ارومیه،[۳]

شهری نزدیک ارومیه،[۴]

بلخ،[۵]

تخت سلیمان،[۶]

غرب ایران،[۷]

شمال غربی ایران،[۸]

شرق ایران،[۹]

شمال شرقی ایران،[۱۰]

ری،[۱۱]

میان هندوکش و هامونِ هیرمند،[۱۲]

ساحل رودخانه‌ی سیحون،[۱۳]

اطراف رودخانه تجن،[۱۴]

ناحیه ی روستای مزدوران[۱۵] در حدود ۱۰۰ کیلومتری مشهد،[۱۶]

فلسطین،[۱۷]

یونان،[۱۸]

قطب،[۱۹]

و شِدر بر این باور بود که زرتشت هرگز به ایران کنونی نیامده بود.[۲۰]

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[۱]. زرتشت مزدیسنا و حکومت، ص ۵۰ و ۵۱؛ اسطوره زندگی زردشت، ص ۲۳.

[۲]. مقدمه ی یسنا، ج ۱، ص ۹۰؛ زرتشت مزدیسنا و حکومت، ص ۵۳؛ مقدمه ی گات‏ها کهن‏ترین بخش اوستا، ص ۲۳؛ کنکاشی بر زندگی و اندیشه زرتشت، ص ۱۱۹؛ اسطوره زندگی زردشت، ص ۲۲؛ تاریخ ایران، ج ۱، ص ۱۳۷.

[۳]. مقدمه ی گات‏ها کهن‏ترین بخش اوستا، ص ۲۴؛ کنکاشی بر زندگی و اندیشه زرتشت، ص ۱۱۹؛ تاریخ ایران، ج ۱، ص ۱۳۵؛ تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، ج ۶، ص ۳۰۸.

[۴]. تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، ج ۶، ص ۳۰۸.

[۵]. مقدمه ی گات‏ها کهن‏ترین بخش اوستا، ص ۲۳.

[۶]. مقدمه ی گات‏ها کهن‏ترین بخش اوستا، ص ۲۳؛ کنکاشی بر زندگی و اندیشه زرتشت، ص ۱۱۹.

[۷]. زرتشت مزدیسنا و حکومت، ص ۵۱؛ کنکاشی بر زندگی و اندیشه زرتشت ، ص ۱۱۹.

[۸]. زرتشت مزدیسنا و حکومت، ص ۵۰ و ۵۲؛ تاریخ ادبیات ایران از دوران باستان تا قاجاریه، ص ۱۸.

[۹]. کنکاشی بر زندگی و اندیشه زرتشت، ص ۱۱۹؛ زرتشت مزدیسنا و حکومت، ص ۵۱.

[۱۰]. زرتشت مزدیسنا و حکومت، ص ۵۱ و ۵۲ و ۵۳؛ فرهنگ جامع تاریخ ایران، ج ۱، ص ۴۲۱.

[۱۱]. دیدی نو از دینی کهن، ص ۱۲۸؛ تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، ج ۶، ص ۳۰۸؛ فرهنگ جامع تاریخ ایران، ج ۱، ص ۴۲۱.

[۱۲]. اسطوره زندگی زردشت، ص ۲۴.

[۱۳]. دیدی نو از دینی کهن، ص ۱۲۸؛ زرتشت مزدیسنا و حکومت، ص ۵۰.

[۱۴]. اسطوره زندگی زردشت، ص ۲۴.

[۱۵]. این روستا اکنون شهر شده است. نام های دیگر این مکان مزداوند و مرزداران است.

[۱۶]. اسطوره زندگی زردشت، ص ۲۴.

[۱۷]. تاریخ طبری یا تاریخ الرسل و الملوک (ترجمه‏ی تاریخ الطبری)، ج۲، ص ۴۵۶؛ تاریخ ابن خلدون، ج ۲، ص ۱۸۹ ـ ۱۹۰؛ الکامل فی التاریخ، ج ۱، ص ۲۵۸؛ تاریخ حبیب السیر، ج ۱، ص ۲۰۰؛ مقدمه ی گات‏ها کهن‏ترین بخش اوستا، ص ۲۴.

[۱۸]. دیدی نو از دینی کهن، ص ۱۱۶.

[۱۹]. از وندیداد، رضی، ج ۱، ص ۱۹۳ (فَرگَرد ۱، شماره ۳ و ۴) به دست می‌آید که زادگاه زرتشت قطب بوده. برای توضیح بیشتر به پرسش «آیا زرتشت ایرانی بود؟» مراجعه شود.

[۲۰]. کنکاشی بر زندگی و اندیشه زرتشت، ص ۱۲۰.

بهمن ۱۳۹۷