به قلم مدیر سایت
یکی از آداب زرتشتیان در گذشته، نشان دادن جنازه ی انسان به سگ بود که به آن «سگدید» می گویند. کسانی که تلاش می کنند اعمال دینی زرتشتی ها را معقول نشان دهند، چنین توجیه می کنند که این کار برای آن است که اگر کسی بیهوش است یا سکته کرده، سگ، زنده بودن او را معلوم کند.
اما گذشته از آنکه با یقین به مرگ، باز هم سگدید می کردند، مثلا سرش جدا شده بود، کتاب شایست ناشایست (کتاب فقهی زرتشتیان، بازمانده از عصر ساسانیان) صراحت دارد که اعتقاداتی خرافی پشت قضیه بوده:
یک) در شایست ناشایست آمده است که سگدید کردن برای آن بوده که سگ، دیو مرگ را از جنازه فراری دهد.
دو) با هرسگی سگدید نمی کردند بلکه تنها با این سگ ها انجام می دادند: سگ گله، سگ خانه، سگ شکاری، توله، سگ روباه گونه.
در حالی که سگ زنده یاب ممکن است هیچ کدام از موارد بالا نباشد.
سه) در شایست ناشایست آمده است که سگ باید گوشت یا بدن مرده را ببیند و دیدن مو یا ناخن مرده کافی نیست.
روشن است که لازم نیست سگ زنده یاب، خود جنازه را ببیند. اگر مرده زیر آوار باشد باز هم زنده بودن را تشخیص می دهد.
چهار) اگر سگی کور باشد باید پوزه اش را به بدن مرده بزند و اگر به ناخن یا مو بزند کافی نیست.
در کتاب شایست ناشایست، صفحه ۸ ـ ۹ آمده است:
«هان! در فرگرد سوم جددیوداد (وندیداد) میدیوماه پیدا < است > که در آن زمان که جان < از تن > بشود، اگر سگی در < کنار > پای او (= شخص میرنده) بسته باشد؛ پس نیز <چون > نسوش بر < وی > هجوم بَرَد، آنگاه چون < سگ > آن < جسد > را دید، پس نسوش رانده شود.
این که < آن > سگ که نسوش را براند، کدام < است >؟
سگ گله و سگ خانه و سگ شکارگر و توله و سگ روباه گونه، و در باره سگ روباه گونه < صاحبان رأی > ناهمداستان بوده اند: وند هرمزد از چاشته ابرگ بگفت که < روباه گونه نسوش را > نراند.
سگ نسوش را در ان زمان براند که گوشت < مرده > را بیند، اگر < تنها > موی یا ناخن < او » را بیند < نسوش را > نراند.
سگ کور نیز در آن زمان < نسوش را > براند که پوزه بر نسا (جسد) نهد و اگر بر موی یا ناخن < آن، پوزه > نهد، <نسوش را > نراند».
شایست ناشایست ص ۸ ـ ۹
بهمن ۱۳۹۷
بنده جایی قبلا خواندم که سگ نماد یا توتم قوم پارس بوده
و براشون حیوان مقدسی بوده البته از صحت این مطلب خبر ندارم
همینطور فعل پارس کردن و کلمه قوم پارس به هم نزدیکن
و این نظر در ذهن خطور میکنه که آیا از یک ریشه هستند
شاید رسم سگدید کردن هم برمیگره به این نظر که
سگ حیوان مقدسی بین قوم پارس بوده
و توتم یا نماد قوم پارس بوده
بی تردید سگ در نظرشان قداست داشته
http://www.raherasti.ir/category/%d8%ad%db%8c%d9%88%d8%a7%d9%86%d8%a7%d8%aa/%d8%b3%da%af/
هرودوت در تاریخ خود دربارهٔ افسانه زایش کوروش بزرگ نوشتهاست که او را به گاوبانی سپردند، همسر او که «سپکو» (spako) نام داشت. او کوروش را شیر داد و بزرگ کرد چون کوروش به نزد پدر و مادر خود بازگشت، همواره نام «سپکو» را بر زبان میراند و مهربانیهای او را به یاد میآورد چون پدر و مادر همیشه نام «سپکو» به معنی «سگ» را از زبان پسر میشنیدند، به مردم میگفتند که به خواست ایزدان، کوروش در بیابان از سگی شیر خورد و پرورش یافت. نظر به همین داستان است که برخی از نویسندگان و محققین گمان کردهاند که او در کودکی از سگی شیر خوردهاست
مهدوی، سگدید، رانش اهریمن، ۵۵.