راه راستی بررسی و نقد باورهای زرتشتیان و باستان ستایان
به قلم مهرداد قدردان (پژوهشگر زرتشتی)
در کتاب آیین (اسطوره، باور، فرهنگ مردم)، صفحه ۶۸ می خوانیم:
«در این روزگار، با دیدن جشن مهرایزد (مهرگان) که به گونه ی سنتی در بین زرتشتیان شریف آباد اردکان یزد برگزار می شود، می توان به رگه هایی واقعی از این جشن به گاه باستان پی برد.
برگزاری این جشن در پنج روز … با قربانی گوسفند، انجام مراسم درون و… همراه است…
جشن مهرگان سنتی در روستاهای زرتشتی نشین تفت یزد چون زین آباد و چم و مبارکه، نیز کم و بیش همسان شریف آباد، با همان گاه شماری در بهمن ماه برگزار می شود. در این روستاها مراسم مهرایزد… به مدت پنج روز ادامه و قربانی گوسفند و مهمانی و پذیرایی و نیایش در اینجا نیز به چشم می خورد».
یادآوری
ما چنین کاری را بد نمی دانیم مخصوصا با توجه به اینکه در همین صفحه آمده است که زرتشتی ها گوشت قربانی را میان مستمندان توزیع می کنند. ذکر این مطلب در برابر کسانی است که به مسلمانان بخاطر قربانی گوسفند در عید قربان، ایراد می گیرند.
آیین (اسطوره، باور، فرهنگ مردم) ص ۶۸
آبان ۱۳۹۶
رسم قربانی به تحقیق سنتی است بازمانده از دوره جاهلیت بشر ، بشر در دوران تاریکی و جهالت برای نجات یافتن از شر دیوان و خشم خدایان اهریمنی به قربانی کردن می پرداخت . قربانیان اولیه انسانی بوده اند .
مصلحان و پیامبران برای جلوگیری از این رسم به روش های مختلف تلاش کردند تا جان انسانها در مقابل قربانی حیوانات نجات یابد .
در میان قوم آریایی رسم قربانی کردن حیوانات توسط کرپاها و مغ ها همراه با نوشیدن هوم ( شیره شاهدانه ) انجام می شد .
زرتشت در گاتها ایرانیان را از قربانی کردن حیوانات و نوشیدن هوم منع کرد ولی این رسم بار دیگر به عنوان رسمی دینی توسط مغ ها رواج داده شد . همانگونه که نوشیدن هوم نیز باوری مقدس دانسته شد .
اعراب اما رسم زشت قربانی کردن فرزندان خود را ادامه دادند . روایت نذر عبدالمطلب در خصوص قربانی نمودن فرزند دهم خویش نشانگر آن است که این رسم در میان عرب زنده بوده و نیز دلیلی بر عدم متابعت عبدالمطلب از کیش وحدانی ابراهیم است چرا که خداوند ابراهیم را از این عمل نهی نموده بود .
با ظهور اسلام رسم قربانی انسان همانند سایر رسوم جاهلی نسخ شد . کما اینکه در ایران حداقل ۲ هزاره پیشتر از اعراب نسخ شده بود .
استناد به رسم ایرانیان زرتشتی در توجیه درستی یک رفتار هرگز موجه نیست چرا که رفتار یک قوم دلیل قطعی جواز این رفتار در کیش و مذهب ایشان نیست که اگر چنین بود با چنین استدلالی امروز کسانی مدعی می شدند رسم چهارشنبه سوری به دلیل رواج در میان شیعیان ایرانی لابد رسمی مذهبی وشیعی است .
سستی چنین استدلالی کاملا مشخص است و اگر زرتشتیان بر اساس سنتی نو یا کهن همانند مسلمانان قربانی گوسفند را به عنوان رسمی مذهبی انجام داده اند این رفتار ایشان اشتباه بوده چرا که سنت قربانی اساسا سنتی جاهلی و غیر توحیدی است .
ـ این سخن شما که پیامبران برای اینکه انسانها قربانی نشوند راهی جایگزین را نشان دادند مثل قربانی گوسفند، بعنوان یکی از فلسفه های قربانی، بعید نیست درست باشه اما نمی توان فلسفه اش را تنها این دانست
ـ سلیقه ی انسانها در کار خیر یکسان نیست. برخی دوست دارند به بیماران کمک کنند، برخی با پول دادن به فقیران، برخی با عبادت و…
یک دین کامل تلاش می کنه راه های خیر متعدد در برابر انسانها قرار بده تا هرکس براساس سلیقه ی خود برگزیند. یکی از اینها می تواند قربانی کردن حیوان حلالگوشت باشد تا گوشت آن میان فقیران تقسیم شود
ـ باذکر قربانی گوسفند از سوی زرتشتیان نخواستم بگم که در دین زرتشتی چنین چیزی تجویز شده بلکه بارها گفته ام که امروزه نمی دانیم زرتشت چه دستوراتی آورده است
خواستم بگم که یک بام و دو هوا نکنید این ایراد به زرتشتیها نیز وارده
ـ وقتی که حقانیت اسلام برای ما به اثبات رسید به دستورهای آن پایبند می مانیم خواه فلسفه ی آن را بدانیم یا ندانیم و قربانی یکی از آنهاست.
فلسفه های متعدد می تونه قربانی داشته باشه مثلا کمک به فقیران، گذشتن از مال خود، ذبح هوای نفس و…
هر بار گوشتی در دهان میگذارید یادتون باشه که درقبالش حیوانی قربانی شده
خداوند جهان رابرای بهرهمندی درست انسانها افریده
اگر دلتون برای حیوانات میسوزه پس گوشت نخورید
شکی نیست اگر بشر به همین منوال به بهره مندی از منابع طبیعی دنیا ادامه دهد چیزی از دنیا نخواهد ماند .
آدم ابوالبشر همین آدم امروزی است که با خوردن سیب های منع شده خداوند بهشت روی کره زمین را به جهنم تبدیل کرده و نهایتا از آن رانده خواهد شد .
و از جمله همین سیب های ممنوعه افراط در گوشت خواری است .
با قربانی کردن شاید تعداد معدودی گرسنه برای چند روز سیر شوند اما گرسنگی بیش از دو میلیارد نفر در روی کره زمین نتیجه مستقیم گسترش گوشت خواری است . با منابعی که برای تولید یک وعده غذای گوشتی صرف میشود میتوان ۱۴ وعده غذای گیاهی تهیه نمود .
پس اول باید دلمان برای اینده خود بشر بسوزد
ثانیا این موضوع چه ربطی به گوشت خوردن یا نخوردن من دارد . سخن این است که ترویج رفتاری که عاقبتش نابودی بشر است رفتاری خداپسندانه نیست .
به هر حال اگر گوشت کم هم بخورید باز در قبالش
حیوانی قربانی میگردد
شما چقدر ظالمید چطور حاضرید دندان به ماهیچه ای بگذارید که روزگاری جان داشته و
## جان شیرین خوشست###
به قول مهران مدیری
بعضیا تا دیروز وقتی یه گاو زنده ی درسته میدیدند دهنشون آب میفتاد
الان میخوان کلم بروکلی بخورند
اشکشون در میاد که وای کلم و گازش زدم دردش اومد
ما که حامی حقوق حیوانات نیستیم !!
ترویج قربانی و گوشت خواری به دلایلی که گفته شد موجب از بین رفتن منابع طبیعی و منابع محدود آب می شود فلذا نهایتا خود انسان تاوان اشتباهش را خواهد داد . این چه ربطی دارد به اینکه کسی گیاه خوار باشد و اصلا گوشت نخورد ؟
حرف من این نیست که گوشت نخوریم بلکه رژیم غذایی بشر باید اصلاح شود و میزان مصرف گوشت کاهش یابد و الا شکی نیست که رژیم غذایی بدون گوشت برای انسان مضر است .
آن نوع ترویج گوشتخواری سبب از بین رفتن منابع طبیعی میشه که حیوانات وحشی خورده بشه اما خوردن حواناتی مثل گاو و گوسفند که به اندازه ی نیاز انسان تولید میشه مشکل ساز نیست
– نهی از نوشیدن هوم و قربانی حیوانات در گاتها آمده ، بسیاری از انچه که به زرتشت نسبت داده می شود از جانب زرتشتیان و غیر زرتشتیان مستند به گاتها نیست ولی این دستور در گاتها امده است .
– در تیر یشت که از نظر زبان شناسی بخشی نو تر از گاتها است حکمی معکوس بیان شده که زرتشتیان را به قربانی کردن در مناسبت های مذهبی فراخوانده .
– مبانی اخلاقی زرتشت ، محمد ، ابراهیم و هر مصلح دینی می بایست در ظرف زمانی و مکانی او سنجیده شود .قواعد اجتماعی و رسوم دینی اسلام از بستری غیر از سنت عرب جاهلی نشات نگرفته و اسلام تنها اصلاحگر این قواعد بوده . این سوال توسط جامعه دینی اسلامی هرگز پاسخ مناسبی نیافته است : اگر برای پیاده کردن قوانین اجتماعی اسلام در میان اعراب جاهلی ۱۴۰۰ سال پیش در بیابانهای عربستان لازم بوده که احکام فراوان در دوره کوتاه ۲۳ ساله رسالت پیامبر اسلام بارها منسوخ گردند ، کدام حکمت و منطقی می پذیرد پس از پیامبر و گسترش اسلام به مناطق دیگر جهان همان قواعد اجتماعی لزوما به کار گرفته شوند ؟
– بخش بزرگی از جامعه امروز قالب جامد نظرات اخلاقی گذشتگان را نمی پذیرد . به استناد اخبار و روایات و احادیث نمی شود حقانیت رفتارهایی مانند چند همسری را عملا در جامعه تبلیغ نمود . قطعا می پذیرید که بسیاری از مباحات و حتی مستحبات دینی در عرف جامعه امروز ناپسند دانسته می شوند . به نظر میرسد که دو مشی متفاوت در میان دین داران در قبال این امر پدید امده . یک بخش تلاش می نماید سازگاری دین با این تغییرات را در قالب هایی چون اجتهاد جدید نمایش دهد تا از گسست اعتقادی جامعه جلوگیری شود . اما بخش دیگری با مقابله همه جانبه با رفتارهای عرفی و غیر مشروع دانستن فتاوای جدید کماکان بر آن است که مسیر اعتقادات عرفی جامعه را به سمت عقاید دینی موجود بازگرداند که راه حلی غیر ممکن است .
– تصویری که شما و دوستانتان از اسلام ارایه میدهید دینی است متصلب با احکامی غیر قابل تغییر ، بارها مخالفان اسلام را متهم کرده اید که تصویری اهانت آمیز از پیامبر ارایه میدهند در حالیکه علمای دین با اصرار بر پذیرش قوانینی مانند برده داری ، چند همسری ، خمس و … این تصویر را از اسلام و پیامبرش ارایه میدهند . شاید وقت ان رسیده باشد که کمی با خود بیندیشید اگر امروز محمد در میان مردم ایران ظهور می نمود واکنش او نسبت به قوانینی مانند ازدواج کودکان کم سال ، چند همسری ، قوانین ظالمانه در حق زنان و جواز برده داری چه بود .
– گرایش بخشی از جوانان به سمت عرفان های کاذب و دین زرتشتی و … را باید در چنین فضایی موشکافی کرد . اگر هزاران دلیل و سند از وندیداد و بندهشن و شایست ناشایست بیاورید نمی توانید تصویر مخدوش شده اسلام را که بر اثر تعصب شما به قواعد اجتماعی کهن ایجاد شده از بین ببرید . جامعه ایران یکبار ۱۴۰۰ سال پیش بندهای کهنه خرافات مذهبی و قواعد دست و پتگیر و سودجویانه کرپاها و مغان را درید . انچه باعث اضمحلال دین زرتشتی شد نه حمله اعراب که پوسیدگی باورهای تحریف شده زرتشتی بود . مشفقانه می گویم سالهاست شمایان چنین سرنوشتی را برای اسلام نوشته اید و روز به روز با رفتارهایی مانند انچه در پاسارگاد انجام شد و ممنوعیت حضور نماینده زرتشتی شورای شهر تیشه بر ریشه دین و دینداری در اولین سرزمین یکتاپرست گیتی میزنید .
کوتاه بنویسید
جواب این سؤالات قبلا در بحث با پگی خانوم با دلایل عقلی و نقلی آورده شده
ولی متاسفانه…