راه راستی بررسی و نقد باورهای زرتشتیان و باستان ستایان
به قلم مدیر سایت
یکی از شعارهای زرتشتی ها «اندیشه نیک» یا همان «پندار نیک» است. احادیث در اسلام به قدری به آن سفارش کرده اند که مسلماً منابع معتبر زرتشتی به این مقدار سفارش نکرده اند. در اینجا تعدادی از آنها را انتخاب کرده ایم. به این منظور می توانستیم احادیث در مورد «خرد» را نیز بیاوریم اما تنها به حدیث های مربوط به «نیت» بسنده کردیم. در آینده احادیث در مورد گفتار نیک و کردار نیک را نیز خواهیم آورد.
امام علی(ع) :إحسانُ النِّیهِ یوجِبُ المَثُوبَهَ. (غرر الحکم : ۱۲۶۵)
نیت نیکو، موجب پاداش است.
امام علی(ع) :عَوِّدْ نَفسَکَ حُسنَ النِّیهِ و جَمیلَ المَقصَدِ. (غرر الحکم : ۶۲۳۶)
خویشتن را به داشتن نیت نیکو و قصد زیبا عادت ده.
امام علی(ع) : مَن حَسُنَت نِیتُهُ کَثُرَت مَثُوبَتُهُ، و طابَت عِیشَتُهُ، و وَجَبَت مَوَدَّتُهُ. (غرر الحکم : ۹۰۹۴)
هر که نیتش نیکو شود، پاداشش فراوان گردد و زندگی اش خوش شود و دوستی اش لازم آید.
امام علی(ع) :إنّ اللّهَ سبحانَهُ یحِبُّ أن تَکونَ نِیهُ الإنسانِ لِلنّاسِ جَمیلَهً. (غرر الحکم : ۳۷۰۳)
خداوند سبحان دوست دارد که نیت انسان نسبت به مردم زیبا باشد.
پیامبر خدا(ص) :نِیهُ المُؤمنِ خَیرٌ مِن عَمَلِهِ. (کنز العمّال : ۷۲۳۶)
نیت مؤمن، بهتر از عمل اوست.
الإمامُ الصّادقُ(ع) فی الجَوابِ عَن عِلَّهِ فَضلِ نِیهِ المُؤمنِ علی عَملِهِ: لأنَّ العَمَلَ رُبَّما کانَ رِیاءً لِلمَخلوقینَ، و النِّیهُ خالِصَهٌ لرَبِّ العالَمینَ، فیعطی تَعالی علَی النِّیهِ ما لا یعطی علَی العَمَلِ. (علل الشرائع : ۵۲۴ / ۱)
امام صادق(ع) در پاسخ به سؤال از علّت برتری نیت مؤمن بر عمل او فرمود : چون عمل گاه ممکن است برای ریا و خودنمایی به مخلوقین صورت گیرد، اما نیت به طور خالص از آنِ پروردگار جهانیان است. بنا بر این، خدای متعال برای نیت چیزی عطا می کند که برای عمل عطا نمی کند.
امام علی(ع) :إنَّ اللّهَ تعالی یدخِلُ بِحُسنِ النِّیهِ و صالِحِ السَّریرَهِ مَن یشاءُ مِن عِبادِهِ الجَنّهَ. (غرر الحکم : ۳۵۴۴)
خداوند متعال به سبب نیکویی نیت و پاکی درون، هر یک از بندگانش را که بخواهد به بهشت می برد.
پیامبر خدا(ص) :إنّ اللّهَ تعالی لا ینظُرُ إلی أجسامِکُم، و لا إلی أحسابِکُم، و لا إلی أموالِکُم، و لکن ینظُرُ إلی قُلوبِکُم، فمَن کانَ لَهُ قَلبٌ صالِحٌ تَحَنَّنَ اللّهُ علَیهِ. (کنز العمّال : ۷۲۵۸)
خداوند متعال نه به قیافه های شما نگاه می کند، نه به حسب و نسب شما و نه به دارایی هایتان، بلکه به دل های شما می نگرد. پس هر که دلی پاک و شایسته داشته باشد، خداوند بر او مهربانی و رحم می کند.
امام علی(ع) :حُسنُ النِّیهِ مِن سَلامَهِ الطَّوِیهِ. (غرر الحکم : ۴۸۱۷)
نیکویی نیت، برخاسته از سلامت درون است.
امام علی(ع) :لا یکمُلُ صالِحُ العَمَلِ إلاّ بِصالِحِ النِّیهِ. (غرر الحکم : ۱۰۷۹۹)
عملِ درست، جز با نیتِ درست کامل نمی شود.
امام علی(ع) :صَلاحُ العَمَلِ بصَلاحِ النِّیهِ. (غرر الحکم : ۵۷۹۲)
درستی عمل [منوط] به درستی نیت است.
پیامبر خدا(ص) :یحشَرُ النّاسُ علی نِیاتِهِم. (کنز العمّال : ۷۲۴۵)
مردم مطابق نیت های خود محشور می شوند.
امام صادق(ع) :إنّ اللّهَ یحشُرُ النّاسَ علی نِیاتِهِم یومَ القِیامَهِ. (المحاسن : ۱ / ۴۰۹ / ۹۲۹)
خداوند در روز قیامت مردم را مطابق نیت هایشان محشور می کند.
پیامبر خدا(ص) :یا أیها النّاسُ، إنّما الأعمالُ بالنِّیاتِ. (کنز العمّال : ۷۲۷۲)
ای مردم! جز این نیست که ]ارزش[ اعمال به نیت هاست.
الإمامُ الباقرُ(ع) :إنّ المُؤمنَ لَتَرِدُ علَیهِ الحاجَهُ لأخیهِ فلا تَکونُ عِندَهُ، فیهتَمُّ بها قَلبُهُ، فیدخِلُهُ اللّهُ تبارَکَ و تعالی بِهَمِّهِ الجَنّهَ. (الکافی : ۲ / ۱۹۶ / ۱۴)
امام باقر(ع) :گاه پیش می آید که برادر مؤمن حاجتی از او می خواهد و او ندارد که حاجتش را برآورد، اما در دلش به آن اهتمام می ورزد، خدای تبارک و تعالی به سبب همین اهتمام او را به بهشت می برد.
امام صادق(ع) : :إنّ العَبدَ المُؤمنَ الفَقیرَ لَیقولُ : یا رَبِّ، ارزُقْنی حتّی أفعَلَ کذا و کذا مِن البِرِّ و وُجوهِ الخَیرِ، فإذا عَلِمَ اللّهُ عَزَّ و جلَّ ذلکَ مِنهُ بصِدقِ نِیهٍ کَتَبَ اللّهُ لَهُ مِن الأجرِ مِثلَ ما یکتُبُ لَهُ لَو عَمِلَهُ، إنَّ اللّهَ واسِعٌ کَریمٌ. (الکافی : ۲ / ۸۵ / ۳)
بنده مؤمن فقیر می گوید: ای پروردگار من! به من [مال و ثروت ] روزی کن تا فلان احسان و بهمان کار خیر را انجام دهم. پس، اگر خداوند عزّ و جلّ بداند که این سخن را از صدق نیت می گوید، همان اجری را برای او می نویسد که اگر آن کارهای خیر را انجام می داد برایش می نوشت. خداوند گشاینده بخشنده است.
امام علی(ع) :مَن حَسُنَت نِیتُهُ أمَدَّهُ التَّوفیقُ. (غرر الحکم : ۹۱۸۶)
هرکه نیتش خوب باشد، توفیق یار او شود.
الإمامُ الباقرُ(ع) :إذا عَلِمَ اللّهُ تعالی حُسنَ نِیهٍ مِن أحَدٍ، اکتَنَفَهُ بالعِصمَهِ. (أعلام الدین : ۳۰۱)
امام باقر(ع) :هرگاه خداوند متعال در کسی حسن نیتی ببیند، او را در پناه خود نگه دارد.
پیامبر خدا(ص) :یا أبا ذرٍّ، لِیکُن لَکَ فی کُلِّ شَیءٍ نِیهٌ صالِحَهٌ، حتّی فی النَّومِ و الأکلِ. (مکارم الأخلاق : ۲ / ۳۷۰ / ۲۶۶۱)
ای ابوذر! باید در هر کاری نیتی پاک داشته باشی حتی در خوابیدن و خوردن.
امام زین العابدین(ع) مِن دُعائهِ فی مَکارِمِ الأخلاقِ: و انْتَهِ بِنِیتی إلی أحسَنِ النِّیاتِ، و بعَمَلی إلی أحسَنِ الأعمالِ، اللّهُمّ وَفِّرْ بِلُطفِکَ نِیتی. (الصحیفه السجّادیه : الدعاء ۲۰)
نیت مرا به نیکوترین نیت ها و کردارم را به بهترین کردارها برسان. بار خدایا! به لطف خود نیت مرا کامل گردان.
پیامبر خدا(ص) :أفضَلُ العَمَلِ النِّیهُ الصّادِقَهُ. (کنز العمّال : ۷۲۳۸)
برترین عمل، نیت صادق است.
امام علی(ع) :حُسنُ النِّیهِ جَمالُ السَّرائرِ. (غرر الحکم : ۴۸۰۶)
نکویی نیت، زیبایی درون هاست.
امام کاظم(ع) :کَما لا یقومُ الجَسَدُ إلاّ بالنَّفسِ الحَیهِ، فکذلِکَ لا یقومُ الدِّین إلاّ بالنِّیهِ الصّادِقَهِ، و لا تَثبُتُ النِّیهُ الصّادِقَهُ إلاّ بالعَقلِ. (تحف العقول : ۳۹۶)
همچنان که بدن جز با نفْسِ زنده، بقایی ندارد، دین نیز جز با نیت درست بر پا نمی ماند و نیت درست هم جز با خرد، استوار نمی گردد.
امام علی(ع) :سُوءُ النِّیهِ داءٌ دَفینٌ. (غرر الحکم : ۵۵۶۸)
بد نیتی، دردی پنهان و نهفته است.
امام علی(ع) :رُبَّ عَمَلٍ أفسَدَتهُ النِّیهُ. (غرر الحکم : ۵۲۹۵)
بسا عملی که نیت [بد] آن را تباه کند.
امام علی(ع) :عِندَ فَسادِ النِّیهِ تَرتَفِعُ البَرَکَهُ. (غرر الحکم : ۶۲۲۸)
با فاسد شدن نیت، برکت می رود.
امام علی(ع) :مِن الشَّقاءِ فَسادُ النِّیهِ. (غرر الحکم : ۹۴۰۲)
یکی از بد بختی ها، تباهی نیت است.
اردیبهشت ۱۳۹۵
